การแพ้อาหาร คือ การผิดปกติของร่างกายเมื่อทานอาหารบางอย่างเข้าไป โดยสาเหตุของความผิดปกติเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย อาการไม่พึงประสงค์จากอาหาร (Adverse food reaction : AFR) แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ
1. เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มย่อย
- lgE mediated reaction เช่น อาการแพ้ถั่วลิสงที่เกิดขึ้นภายใน 1 นาทีหลังจากกินเข้าไป
- Non lgE mediated reaction ส่วนใหญ่จะเกิดภายในเวลาไม่เกิน 2 ชั่วโมง
2.Food intolerances ไม่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน เช่น lactose intolerances แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มย่อย
- Toxic reaction เช่น อาหารเป็นพิษ หรือได้รับพิษจากปลา
- Non-toxic reaction เช่น แพ้นม (lactose intolerances)
ผู้ป่วยโรคภูมิแพ้อาหารอย่างรุนแรงเพียงร้อยละ 52 เท่านั้นที่มียาฉีดอะดรีนาลีนอัตโนมัติ
Epinephrine (อิพิเนฟริน) หรืออะดรีนาลีน (Adrenaline) เป็นเพียงวิธีเดียวที่จะช่วยป้องกันการเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคภูมิแพ้อาหารที่มีอาการรุนแรง จากการประชุมประจำปีของ American College of Allergy, Asthma and Immunology (ACAAI) ในเมืองหลุยส์วิลล์ รัฐเคนทักกี มีการนำเสนอเกี่ยวกับการมียาฉีดอะดรีนาลีนอัตโนมัติ (epinephrine auto injectors, EAIs) ในครอบครอง โดยพบว่ามีผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่แพ้อาหารเพียงครึ่งหนึ่งเท่านั้นที่มียาฉีดอะดรีนาลีนอัตโนมัติ นอกจากนี้ยังพบว่าร้อยละ 36 ของผู้ป่วยเชื่อว่าการใช้ยาฉีดอะดรีนาลีนอัตโนมัติอาจก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายหรืออาจทำให้เสียชีวิตได้
การบริโภคสารก่อภูมิแพ้ในอาหารเป็นเวลานานอาจทำให้พฤติกรรมและอารมณ์เปลี่ยนแปลงได้
การแพ้อาหารกำลังแพร่หลายเพิ่มขึ้นไปทั่วโลก เข้าใกล้ระดับการแพร่ระบาดในบางภูมิภาค ในสหรัฐอเมริกาเพียงแห่งเดียวพบเด็กและผู้ใหญ่ประมาณร้อยละ 10 เป็นโรคภูมิแพ้อาหาร โดยเกิดจากการแพ้นมวัว ไข่ ถั่วลิสง และถั่วเปลือกแข็งซึ่งพบได้บ่อยที่สุด ผู้ป่วยบางรายมีอาการเล็กน้อยอาจไม่ต้องไปพบแพทย์ ดังนั้นจึงไม่พบการรายงานในกรณีนี้ การแพ้อาหารหรือความไวในการแพ้อาหารเป็นผลมาจากปฏิกิริยาที่มากเกินไปของระบบภูมิคุ้มกันต่อโปรตีนที่ไม่เป็นอันตรายในอาหาร สามารถแสดงอาการต่างๆ ตั้งแต่อาการคัน แดงและบวมซึ่งเป็นปฏิกิริยาที่ไม่รุนแรงไปจนถึงการอาเจียน ท้องร่วง หายใจลำบากและอาการรุนแรงต่างๆ ที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้